Annefleur werkt als communicatieadviseur Opvang Vluchtelingen

Rode draad

De rode draad in haar loopbaan is tweeledig. Aan de ene kant vindt ze het heel fijn om te werken met mensen die vanuit een intrinsieke motivatie gedreven bezig zijn met hun werk. ‘In mijn vorige opdracht – bij de Topsector Logistiek – interviewde ik veel logistiek ondernemers die met veel passie werkten aan innovatie. Die passie zie ik ook bij mijn huidige collega’s.’

Voor de diepere drijfveren moeten we iets verder terug in de tijd. ‘Bij opdrachten die ik eerder deed, onder meer binnen de ruimtelijke ordening, had ik steeds het idee: ‘Dit is het niet helemaal.’ Ik ben toen gestart met vrijwilligerswerk en een opleiding op het gebied van rouwbegeleiding voor kinderen.’

In 2014 startte ze haar eigen praktijk Rouw met een Rietje. Omdat er veel vrijwillig gebeurt op dit gebied, kon ze daar helaas niet van rondkomen. ‘Ik weet inmiddels wel dat ik me heel erg verbonden voel met mensen in moeilijke situaties. Daar waar de maskers wegvallen. Dan doe ik gewoon als vanzelf wat ik moet doen. Bij oppervlakkige zaken vind ik dat veel lastiger.’

Politiek sensitief

Toch voelt ze zich ook als een vis in het water in het politieke speelveld. ‘In Utrecht hadden we een crisisnoodopvang voor asielzoekers voorbereid. Dat was echt schakelen. We voerden een omgevingsscan uit om te onderzoeken wat de kansen en bedreigingen waren. Er moest van alles intern worden geregeld en voorbereid. De onderhandelingen met de eigenaren van de locatie waren nog niet afgerond. En we wilden de omgeving zorgvuldig informeren. Dat goed helpen te organiseren vond ik echt heel tof.’

Contact met omwonenden

Een wijkbericht en media-aandacht zorgden al snel voor verontruste telefoontjes naar het wijkbureau. ‘En dan ga je de wijk in. De volgende dag ben ik met een medewerker van het wijkbureau bij omwonenden langsgegaan. Gewoon aanbellen en hun boosheid en zorgen aanhoren en proberen weg te nemen.

Ik begreep de spanning wel. Mensen zien vooral de negatieve verhalen in de media en vrezen voor de veiligheid in hun eigen buurt. Dan leg je uit dat het goed georganiseerd is, inclusief begeleiding en beveiliging. De zorgen neem je niet echt weg. Wel helpt het dat je luistert en laat zien dat je bereikbaar bent. De ervaring leert dat als de opvang er is, het eigenlijk altijd meevalt. Maar dat moeten mensen toch zelf ervaren.’

Verbinding leggen

Ook de gesprekken met de vluchtelingen zelf maakten veel indruk op Annefleur. Van huis en haard moeten vluchten en dan moeten wachten tot je weer een nieuw leven kunt opbouwen is hard. Daarom wordt er veel georganiseerd voor deze mensen én omwonenden. Zowel door vrijwilligersorganisaties, zoals de stichting Eet Mee en Welkom in Utrecht, als door de gemeente zelf.

‘We gaven omwonenden de gelegenheid om een kijkje te komen nemen op de locatie. En in januari organiseerden we een winterborrel. Daarnaast kan iedereen met zorgen of ideeën terecht bij de locatiemanager. Mondjesmaat zie je verbinding ontstaan. Het mooiste voorbeeld? Een vrouw die woedend was dat de noodlocatie zonder inspraak van omwonenden was geopend, stond op de winterborrel te dansen met een paar Syriërs.’

Meer dan een communicatieadviseur

Annefleur hield zich vanaf de opening van de locatie met van alles bezig. Het regelen van activiteiten, zorgen voor begeleiding van kinderen op de locatie. ‘Op een gegeven moment vroeg mijn opdrachtgever wat ik eigenlijk allemaal aan het doen was. Tsja, ik ben gewend om nauw samen te werken met een programmamanager en dan pak ik automatisch zaken op waarvan ik denk dat ze moeten gebeuren. Na wat goede gesprekken mag ik nu 8 uur per week besteden aan werkzaamheden die niet direct op communicatie zijn terug te voeren.’

Dilemma’s

In het veld krijgt Annefleur te maken met verschillende dilemma’s. ‘Ik zie grote verschillen in wat we voor asielzoekers en Oekraïners kunnen doen. Natuurlijk hebben beide groepen onze steun hard nodig. Maar mensen uit Oekraïne kunnen bijvoorbeeld al vanaf dag 1 werken. Asielzoekers kunnen de eerste periode geen kant op. Zelf had ik voor deze opdracht een jaar een sabbatical. En ik merkte al hoe snel de afstand tot de arbeidsmarkt groeit. Laat staan als je lange tijd gedwongen niks doet in een vreemd land.’

Annefleur beseft tegelijkertijd dat je het in deze situatie nooit goed kunt doen. ‘Want hoe verhoudt onze ondersteuning aan asielzoekers zich tot die aan daklozen of mensen met een kleine beurs? Het speelveld is echt heel complex. Ik heb in het verleden wel voor gemeenten gewerkt, maar nooit bij een gemeente. Al die gevoeligheden en vraagstukken maken het voor mij wel heel boeiend.’

Toekomstige uitdagingen

Annefleur kijkt tevreden terug op de opdracht tot nu toe. Ze ziet dat ze de asielzoekers binnen de kaders veel kunnen bieden en wijst op de open verhoudingen. ‘Bij de recente aardbevingen in Turkije en Syrië was het gezin van een Syrische man dakloos geraakt. Met een wijkadviseur ben ik toen langs geweest om ons medeleven te betuigen. Ook dat contact van mens tot mens maakt het voor mij een hele vervullende opdracht.

Het vraagstuk waar we nu mee bezig zijn is hoe we deze mensen zo goed mogelijk naar de volgende opvang krijgen. Om ze als groep samen te houden en op een duurzame plek kunnen krijgen. En mijn eigen duurzame plek? Die zou zomaar kunnen liggen in het werken met vluchtelingen. Op welke manier weet ik nog niet precies. Ik ben blij dat ik van mijn opdrachtgever vrijheden heb gekregen. Die vrijheid zou ik wel verder willen uitbreiden.’