“Wat we als communicatieprofessionals van kunst kunnen leren”

‘Veel kunstenaars beschikken van nature over een aantal eigenschappen die ook voor effectieve communicatie onmisbaar zijn’, vindt Charlotte. ‘Een kunstenaar is nieuwsgierig, kijkt en luistert ‘echt’, is altijd op zoek naar nieuwe invalshoeken, reflecteert op zichzelf en/of de maatschappij én durft te twijfelen. Vervang ‘een kunstenaar’ door ‘een communicatieprofessional’ en je begrijpt wat ik bedoel. Bij mij leidt dit onder meer tot creatievere communicatie. Natuurlijk zonder de boodschap en het achterliggende idee uit het oog te verliezen.’

In plaats van folders
In een vorige functie adviseerde Charlotte een zorgorganisatie met verschillende locaties in Zeeland. De bestuurder gaf aan dat ouderenzorg een slecht imago had. ‘Mensen denken bij een zorginstelling aan het verschonen van poepluiers.’ Zelf herkende die bestuurder zich hier helemaal niet in. Maar als ze dit zelf aan mensen vertelde, geloofden ze haar vaak niet. Charlotte zag dat mensen bij de intake een stapel folders over ziekte en aandoeningen meekregen. Vergelijkbaar met de folders in het rek in de wachtkamer bij de huisarts. Na een brainstorm besloten ze een schrijver met Zeeuwse roots een reis te laten maken door haar verleden, onder meer aan de hand van een verblijf in een aantal zorginstellingen en gesprekken met bewoners, familie, personeel en vrijwilligers. Het resultaat? Een documentaire in boekvorm – Zeeuws geluk van Carolijn Visser – die de lezer meeneemt naar het Zeeland van toen en tegelijk een inkijkje biedt in de zorg en het leven in een zorginstelling.

1. Fotograaf Stephan Vanfleteren

‘Deze Belgische fotograaf schildert met zwart en wit. Hij laat zien dat je met een goed beeld soms veel meer kan zeggen dan met een hele reeks woorden. In een van zijn series brengt hij de armoede in Charleroi – le pays noir – op een waardige wijze in beeld. Je krijgt bij wijze van spreken zin om ernaartoe te gaan. Dat hij aandacht heeft voor dit vergeten gebied is ook communicatief interessant, omdat het weer andere aandacht genereert.’

2. Beeldend kunstenaar Yayoi Kusama

‘Ik bewonder deze Japanse kunstenaar om haar veelzijdigheid, haar passie en haar doorzettingsvermogen. Eigenschappen die iedereen goed zouden staan. Wij gaan rond ons 67^e met pensioen en dan houdt het – min of meer – op. Zij is 92 en heeft nog steeds de drive om door te gaan. Ondanks het feit dat ze al een groot deel van haar leven in een psychiatrische inrichting zit met serieuze problemen. Een grote tegenstelling met haar popart-achtige kunst met felle kleuren. Daar word je echt blij van.’

3. Dichter, schilder en fotograaf Lucebert

‘Deze man was echt een alleskunner. Hij kon schaken op verschillende borden. Dat wordt ook vaak verwacht van communicatieprofessionals. Meepraten over missie en visie, een goede infographic laten ontwikkelen, een passende film maken. Ik bewonder Lucebert vooral om zijn prachtige gedichten. Denk alleen maar aan de beroemde strofe: ‘Alles van waarde is weerloos’ uit het gedicht ‘De zeer oude zingt’. Het laat me nadenken over waar het echt om gaat.’

4. Beeldhouwer Barbara Hepworth

‘Hepworth was de vrouwelijke tegenhanger van de grote Engelse beeldhouwer Henry Moore. Heel knap om daar – zeker in die tijd – als vrouw tegenop te boksen. Zij kwam altijd op me over als een wat ruwe vrouw, maar ze maakte prachtige, gladde beelden. En fascinerend dat ze altijd aan het werk was. Een sigaret veroorzaakte een brand in haar atelier waarbij ze tragisch aan haar einde kwam. Een werk van haar in een park in de buurt lijkt me echt heel fijn om even te kunnen reflecteren. Sowieso ben ik voor meer kunst in de publieke ruimte.’

5. De publieke sfeer in de 21^e eeuw | Henriëtta Joosten

‘Van de publieke ruimte is het een kleine stap naar de publieke sfeer. In dit boek gaat de schrijver aan de hand van een van mijn favoriete filosofen, Hannah Arendt, op zoek naar de invloed van ICT op ons dagelijks leven. Arendt constateert onder meer dat de Duitse oorlogsmisdadiger Eichmann niet zozeer handelde uit wreedheid als wel uit ‘stompzinnig plichtsbesef’. Maar, zegt ze, iedereen is verantwoordelijk voor zijn of haar gedrag. Je kunt je dus niet verschuilen achter wetten, ‘dat moest van de baas’ óf ‘filterbubbels’. ICT verandert de publieke sfeer met het gevaar dat we ons blikveld heel sterk beperken en het gemeenschappelijke uit het oog verliezen. Een prikkelend boek.’

6. Gelijkspel wint | Leonie van Mierlo

‘Dit boek is een hartstochtelijk pleidooi voor diversiteit, inclusie en feminien leiderschap. Het lijkt er sterk op dat diverse teams beter presteren. Ook feminien leiderschap draagt bij aan betere prestaties. Het gaat er bijvoorbeeld om dat je de verantwoordelijk bij een ander durft te leggen. En dat je jezelf kwetsbaar durft op te stellen. Ja, dat geldt ook voor mannen. Gelukkig wint dit inzicht snel terrein. Het boek geeft relevante inzichten en het aanhalen van inspirerende personen, zoals Sigrid Kaag, maakt het nog rijker.’

Wil jij ook gebruikmaken van ons podium om collega’s te inspireren met boeken, podcasts, kunst, mooie plekken of gedachten? Laat het ons weten via welkom@bvoverheidscommunicatie.nl.